البستکیه ـ دبی

البستکیه ( al bastakiya ) امارات

تاریخی حدود 120 تا 100 سال پیش جمعیت بسیار زیادی از مردم منطقه بستک که در آن زمان حکومتی خاص و با فرمانروایی خوانین داشت، از ایران به کشور امارات و دیگر کشورهای عربی مهاجرت نمودند.

این مهاجرت دارای عوامل و دلایل فراوانی بوده است. یکی از علل اساسی مهاجرت اولیه بستکی ها به کشورهای حوزه خلیج فارس و بخصوص کشور امارات متحده عربی، راهی برای تجارت و بازرگانی با کشورهای دیگر بوده است.

در سالهای حدود 1270 هجری شمسی بازرگانانی که در بستک به تجارت مشغول بوده اند دیگر محدوده فعالیت و گستره کاری خود را در حد ایران کم میدانستند.

بدین منظور دفاتری در کشورهای عربی و هندوستان ایجاد نمودند. بمبی یکی از بزرگترین بنادر تجاری آن زمان بوده است. چون هندوستان به عنوان یکی از مستعمره های انگلیس دارای رفت و آمدهای فراوان بوده و به بندری برای تبادل کالاها و اجناس تبدیل گردیده بود.

برای این که روابط تجاری بین دفاتر بمبی و ایران برقرار گردد، بستکی ها مراکزی برای کسب در کشورهای عربی نیز ایجاد نمودند.

در آن زمان درگیریهای بین دولت انگلیس و روسیه در ایران بر سر در اختیار گرفتن خاک ایران بود، که این امر تأثیر بسیار منفی بر روی اقتصاد کشور ایران گذاشته بود. این دلیل باعث خروج سرمایه ها و سرمایه داران و تجار از ایران گردید. تجار و کسبه بستک نیز از این امر مستثنا نبودند. یکی از شهرهایی که برای تجارت مناسب دیدند، شهر دبی بود. بسیاری از قدیمیهای بستک نامی خاص برای دبی را به یاد نمی آورند. زیرا بدوها و عربهای اماراتی عمدتاً صحرانشین و بادیه نشین بوده و به صورت سیستم شهری زندگی نمیکردند.

ورود بستکی ها به آن سرزمین باعث شکوفایی اقتصاد و توصعه فعالیتهای صنعتی گردید. این موضوع همزمان با اکتشاف نفت در کشورهای عربی خصوصاً امارات شد. شیوخ امارات به دنبال به دست آوردن نفت پای انگلیسی ها و آمریکایی ها را به سرزمین خود باز نمودند. انگلیس و آمریکا با پرداخت پول های اندک کلیه نفت امارات را به غارت بردند. تا جایی که به مرور زمان شیوخ امارات توانستند اندکی از این معضل بکاهند.

در این ایام در دبی محله ای به دست تجار بستک بنا شد که در آن تنها بستکی ها زندگی میکردند. مصالح از قبیل سنگ و گچ و ... را از ایران و چوبها و برخی مصالح دیگر را از آفریقا به دبی برده و با هنر نمایی استادانی بزرگ چون استاد محمد معمار و استاد محمد صالح البنا و حاج ایسا و دیگران بناهای یادبود و خانه ها و مغازه هایی دلنشین ساختند. این محله که عربها به آن البستکیه یا بستکیه میگویند حاصل ذوق و هنر معماری استادان بستک از ایران بوده است که اکنون بخشی مهم از تاریخ و تمدن امارات را نشان میدهد.

وجود بستکی ها نه تنها آثار معماری زیبا و جذابی در آن کشور به وجود آورد؛ بلکه فرهنگی از اراده و تلاش و همچنین خیرخواهی بر جای نهاده است.